Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Legnicy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2013 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie następującym:

Przewodniczący – SSO Krzysztof Główczyński

Sędziowie: SSO Andrzej Marek

SSO Jacek Wilga (spr.)

Protokolant: Ewa Sawiak

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2013 roku w Legnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko (...)Spółce Akcyjnej Oddział (...) w G.

o przywrócenie do pracy na dotychczasowe warunki pracy i płacy

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy w Głogowie

z dnia 29 marca 2013 roku

sygn. akt IV P 157/12

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w Głogowie oddalił powództwo K. S. skierowane przeciwko (...)Spółka Akcyjna Oddział (...)w G. o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.

W uzasadnieniu wskazał na przepis art. 42 kp zgodnie z którym pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi ustalone warunki zatrudnienia, a do oceny takiego wypowiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiadaniu umów o pracę.

Zgodnie z art. 45 §1 w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Naruszenie przepisów o wypowiadaniu może polegać na tym, że oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę nie zostało złożone w formie pisemnej lub w piśmie pracodawcy wypowiadającym umowę o pracę nie została wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie

Natomiast wymóg istnienia uzasadnionych powodów wypowiedzenia stanowi przesłankę materialno-prawną dopuszczalności wypowiedzenia, ograniczającą pod względem prawnym (a nie tylko faktycznym) swobodę

rozwiązywania umów o pracę z inicjatywy pracodawcy.

Ani art. 45 kp, ani pozostałe przepisy kodeksu pracy nie zawierają katalogu przyczyn uzasadniających wypowiadanie umów, a także nie określają, w jakich wypadkach wypowiedzenie jest nieuzasadnione. Przesłanki zasadności wypowiedzenia (oraz kryteria wypowiedzenia nieuzasadnionego) opierają się na ocenach pozaustawowych.

Przepisy odwołujące się do pojęć "przyczyny uzasadniające wypowiedzenie” i "wypowiedzenie nieuzasadnione" stanowią klauzule generalne, czyli przepisy zawierające sformułowania ogólne (zwroty "niedookreślone"), pozostawiające organowi stosującemu prawo znaczną swobodę w ocenie, czy dana norma prawna ma być stosowana w konkretnej sprawie. Ocena zasadności wypowiedzenia zależy zatem od okoliczności każdego indywidualnego przypadku.

Pracodawca powinien wskazać przyczynę wypowiedzenia w piśmie o wypowiedzeniu, a w razie odwołania się pracownika od wypowiedzenia do sądu na nim spoczywa ciężar wykazania zasadności wypowiedzenia.

Wskazana przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista. Nie musi jednak mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, skoro wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy.

Konkretność przyczyny wymaga jej sprecyzowania. Nie wystarczy ogólnikowy zwrot (np. utrata zaufania do pracownika) lub powtórzenie wyrażeń ustawowych (np. naruszenie obowiązków pracowniczych), jeżeli nie jest połączone z wykazaniem konkretnych okoliczności, które taki ogólny wniosek uzasadniają".

Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń (wyrok SN z dnia 25 listopada 1997 r., I PKN 385/97, OSNAPiUS 1998, nr 18, poz. 538.

Przy rozważaniu okoliczności przemawiającymi za ochroną pracownika należy mieć na uwadze, że w wyniku wypowiedzenia warunków pracy i płacy pracownik nie zostaje pozbawiony pracy i środków egzystencji.

W stosunku do pracowników na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych należy stosować ostrzejsze kryteria oceny przyczyn wypowiedzenia warunków pracy i płacy.

Po przytoczeniu powyższych ogólnych zasad orzekania w sprawach wszczętych na skutek odwołania pracownika od otrzymanego wypowiedzenia stwierdził Sąd Rejonowy, iż z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, że powód, K. S., będąc zatrudniony u strony pozwanej na stanowisku kierowniczym – kierownika - Działu (...) nadzorował przebieg inwestycji budowlanych wykonywanych na rzecz strony pozwanej przez liczne przedsiębiorstwa w tym m.in. przez (...) Sp. z o.o.w L.. Skorzystanie przez niego w takiej sytuacji w sposób bezpłatny z usługi pracowników firmy (...)mogło spowodować utratę zaufania do niego ze strony pracodawcy jako do pracownika zatrudnionego na stanowisku kierowniczym związanym z dużą odpowiedzialności w zakresie nadzoru nad inwestycjami budowlanymi wykonywanymi przez inne podmioty na rzecz strony pozwanej. Utrata zaufania przez stronę pozwaną do powoda, w tej sytuacji stanowiła prawdziwą konkretną i wystarczającą przyczynę wypowiedzenia powodowi, K. S., warunków pracy i płacy. Powody utraty zaufania zostały bowiem powodowi wskazane w trakcie rozmowy jaka miała miejsce w dniu 22 maja 2012 roku przez dyrektora technicznego W. S..

W związku z tym strona pozwana nie miała obowiązku w sposób bardziej szczegółowy opisywać przyczyn wypowiedzenia zmieniającego.

Wyrok powyższy zaskarżył apelacją powód, zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego, tj.

- art. 42 § l kp poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na wskazaniu iż wypowiedzenie umowy o pracę w zakresie warunków pracy i płacy złożone przez pozwanego powodowi było uzasadnione; że przyczyna wypowiedzenia była konkretna i rzeczywista; że pozwana miała prawo utracić zaufanie do powoda; w sytuacji gdy przedmiotowe wypowiedzenie nie było uzasadnione; wskazana przyczyna nie miała takich przymiotów; oraz powód nie uzyskał przedmiotowej korzyści, koleżeńska konsultacja w zakresie wykonania schodów nie mogła być powodem utraty zaufania,

- art. 30 § 4 kp poprzez wskazanie przyczyny wypowiedzenia umowy (w zakresie warunków pracy i płacy) w sposób ogólnikowy, niejasny i niedostatecznie konkretny.

2) rażące naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy

- art. 328 § 2 k.p.c., poprzez niewyjaśnieniu na czym miałaby polegać utrata zaufania do powoda, jedynie na arbitralnym wskazaniu tej okoliczności, niepowiązaniu jej z materiałem dowodowym, niewyjaśnieniu dlaczego w niniejszej sytuacji prawnej mają zastosowanie powołane przepisy i w jaki sposób one wpływają na rozstrzygnięcie sprawy rozpatrywanej przez Sąd; Sąd także w żadnej mierze w uzasadnieniu nie wyjaśnił na jakich dowodach oparł swoje orzeczenie;

- art. 233§1 k.p.c., polegające na przetoczeniu granic swobodnej oceny dowodów, poprzez nieuprawnione odmówienie wiary zeznaniom powoda, który wyjaśnił, iż konsultacja w zakresie schodów miała charakter wyłącznie koleżeński ze względu na długoletnią znajomość z kierownikiem firmy (...) sp. z o.o. p. S.; że nie prowadził on żadnych prac inwestycyjnych z firmą (...) sp. z o.o. na terenie(...);

3) błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, iż powód otrzymał korzyść majątkową, że nadzorował pracę firmy (...) sp. z o.o.; za koleżeńską konsultację zapłaciła strona pozwana.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podnosił, iż Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na dokumentach, które nie znalazły się w aktach sprawy (nie zostały zawnioskowane i dopuszczone jako dowody) z którymi nie mógł się zapoznać.

Pracodawca w oświadczeniu o wypowiedzeniu powołał się na Kodeks Etyki w Grupie (...) S.A. i mimo że strona pozwana na żadnym etapie postępowania dowodowego tego dokumentu nie przedstawiała, to Sąd Rejonowy uznał, iż zachowanie powoda naruszyło przepisy tego Kodeksu, mimo, że jego treści nie znał.

Stwierdzając, iż mogło dojść do utraty zaufania, nie przedstawił na czym ta okoliczność miałaby polegać.

Zdaniem skarżącego strona pozwana nie przedstawiła również merytorycznych podstaw decyzji o wypowiedzeniu. Skoro powołuje się na utratę zaufania spowodowaną przyjęciem korzyści to podstawą oceny zachowania powoda winny być postanowienia Kodeksu Etyki – nieprzedstawionego przez stronę pozwaną.

W rzeczywistości powód żadnej korzyści nie przyjął. Przeprowadzoną konsultację przez pracowników firmy (...) potraktował jedynie jako koleżeńską pomoc ze strony znajomego od wielu lat Z. S..

Zachowanie powoda nie narażało strony pozwanej na jakąkolwiek szkodę, gdyż pracownicy (...) sp. z o. o.Otrzymali wynagrodzenie od swojego pracodawcy w ramach kontraktu realizowanego w Hucie L.Powód podnosił, iż nie prowadził żadnych prac inwestycyjnych ani rozliczeń w przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o.. Firma ta i powód w żadnej mierze nie byli powiązani w zakresie wykonywanych robót remontowych na terenie (...).

Zarzucił również, iż doszło do naruszenia obowiązku w zakresie precyzyjnego skonkretyzowania przyczyny wypowiedzenia. W samym bowiem oświadczeniu o wypowiedzeniu, które powinno zostać złożone na piśmie musi być wskazany powód wypowiedzenia.

W odpowiedzi na apelację powoda strona pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja nie jest zasadna. Podniesione w niej zarzuty nie zasługują na uwzględnienie w stopniu uzasadniającym zmianę zaskarżonego orzeczenia.

W szczególności zaś uzasadnienia takiego nie stanowi podniesiony zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Wprawdzie w rozważaniach Sądu Rejonowego znalazło się stwierdzenie, iż za wykonywane prace na budowie powoda ich wykonawcom zapłaciła spółka (...), a tej spółce strona pozwana, co powód kwestionuje. To jednak w sprawie istotnym jest, iż powód za te prace nie zapłacił. Odniósł więc korzyść. Była to korzyść majątkowa. W normalnych stosunkach gospodarczych za tego typu usługi jakich beneficjentem był powód należy się wynagrodzenie.

Materiał dowodowy w postaci notatki Z. S. (k 39 – 40) wskazuje natomiast, iż bezpośredni wykonawcy usługi na rzecz powoda otrzymali zapłatę ze spółki (...) w ramach zlecenia realizowanego na rzecz (...) w L.. (...) w L. jest wprawdzie odrębnym pracodawcą w rozumieniu art. 3 kp jednakże wchodzi w skład jednego organizmu gospodarczego jakim jest (...) S.A. w L.. Niewątpliwie zatem w takiej sytuacji wykonywanie prac na budowie powoda odbywało się ze szkodą dla tego podmiotu.

Zakres czynności powoda wskazuje, iż do jego obowiązków należało m.in. prowadzenie nadzoru inspektorskiego robót remontowych obiektów i urządzeń hutniczych, przygotowywanie szczegółowych zakresów i technologii robót na potrzeby przeprowadzenia akcji ofertowych i przetargów oraz szczegółowe rozliczanie zadań remontowych. W takiej sytuacji zasadnie przyjął Sąd Rejonowy, iż nadzorował on jako Kierownik Działu (...) pracę Spółki (...)– nawet jeżeli fizycznie wykonywali to podlegli powodowi pracownicy. Spółka (...)w 2011 roku - co jest niesporne – pracę na terenie strony pozwanej wykonywała. Okoliczność powyższa nie pozwalała Sądowi Rejonowemu potraktować otrzymanej przez powoda konsultacji wyłącznie jako koleżeńskiej pomocy ze strony długoletniego znajomego.

Ocena Sądu Rejonowego w tym zakresie jest trafna. Szczegółowość uzasadnienia w tym zakresie, a w szczególności jej brak nie może przesądzać o jej wadliwości. Wskazywany brak uzasadnienia nie ma zaś niewątpliwie wpływu na treść ocenianego rozstrzygnięcia.

Powód zajmował u strony pozwanej bardzo odpowiedzialne, wysoko wynagradzane stanowisko. Od jakości jego pracy, całkowitej bezstronności zależały w dużym zakresie koszty i jakość wykonywanych na rzecz strony pozwanej remontów. W przypadku stanowiska powoda przewidziany w art. 100 §2 okt 4 kp obowiązek dbania o dobro zakładu pracy i ochrony jego mienia nabierał szczególnie istotnego charakteru. Na stanowisku powoda pracować mogła wyłącznie osoba ciesząca się pełnym zaufaniem pracodawcy dbająca w sposób bezwzględny o jego interesy. Osoba która nie wchodziła w relacje z podwykonawcami i osobami ich reprezentującymi mogące takie zaufanie poddać pod wątpliwość.

Korzystanie natomiast przez powoda z bezpłatnych konsultacji ze strony pracowników podmiotu wykonującego pracę na rzecz jego pracodawcy standardów powyższych nie spełniało. Mogło u pracodawcy wzbudzić wątpliwości co do całkowitej bezstronności powoda przy podejmowaniu jakichkolwiek decyzji dotyczących spółki (...)i prac przez nią wykonywanych aktualnie lub w przyszłości. Mogło wyzwolić u pracodawcy podejrzenie, iż powód powodowany wdzięcznością za przeprowadzone na jego rzecz konsultacje w decyzjach swych nie będzie kierował się wyłącznie dobrem (...) G.. W rezultacie mogło doprowadzić do uzasadnionej utraty zaufania do osoby powoda ze strony pracodawcy.

Przyczyny utraty zaufania wobec osoby powoda zostały mu wskazane w wypowiedzeniu w sposób wystarczająco jasny i konkretny. Wobec przeprowadzonej wcześniej z powodem rozmowy wyjaśniającej nie budziły one u powoda wątpliwości. Powód kwestionował jedynie stanowisko, iż mogą one stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia.

Wskazywał przy tym, iż Sąd przy rozstrzygnięciu sprawy nie dysponował Kodeksem Etyki w Grupie (...) S.A., którego naruszenia strona pozwana podnosiła jako przyczynę wypowiedzenia.

W ocenie Sądu Okręgowego brak w aktach sprawy wskazanego Kodeksu Etyki nie może przesądzić o wadliwości ocenianego rozstrzygnięcia. Zgodnie z pkt 7 aneksu nr 6 do umowy o pracę wskazanego również w wypowiedzeniu, powód zobowiązał się wykonywać pracę zgodnie z obowiązującymi w (...) S.A. przepisami i regulacjami oraz unormowaniami szczegółowymi, dotyczącymi zajmowanego stanowiska z wykorzystaniem posiadanej wiedzy zawodowej, kwalifikacji i doświadczenia. Niewątpliwie u strony pozwanej obowiązywały regulacje Kodeksu pracy w tym wskazany wyżej art. 100 §2 pkt 4. Wynikające z tego przepisu standardy dbania o dobro pracodawcy powód naruszył w stopniu umożliwiającym przyjęcie utraty zaufania. Przedstawionymi dowodami strona pozwana okoliczność powyższą, w przekonaniu Sądu Okręgowego, wykazała.

Ustanowionych w Kodeksie Etyki ewentualnych wyższych standardów wykonywania obowiązków przez powoda nie musiała w takiej sytuacji wykazywać dla obrony swojego stanowiska procesowego. Natomiast ciężar dowodu, iż powód podołał standardom wykonywania pracy na swoim stanowisku ustanowionym w Kodeksie Etyki obowiązywał w takiej sytuacji powoda (w sytuacji gdyby były one niższe od przewidzianych w art. 100 §2 pkt 4 kp).

Mając powyższe na uwadze apelację powoda Sąd Okręgowy oddalił jako niezasadną (art. 385 kpc). Podzielił przy tym zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (bez potrzeby ich powtarzania) poglądy co do charakteru wypowiedzenia charakteru, wypowiedzenia zmieniającego, szczególnych wymagań stawianych osobom zatrudnianym na stanowiskach kierowniczych, wagi przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę i wypowiedzenie warunków pracy płacy.

Orzeczenie o kosztach oparł na treści art. 98 kpc i §11 ust. 1 pkt 1 oraz §12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.