V P 28/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Legnicy z 2017-10-20
Sygn. akt V P 28/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 października 2017 r.
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Andrzej Marek
Protokolant: star. sekr. sądowy Justyna Alfawicka
po rozpoznaniu w dniu 20 października 2017 r. w Legnicy
sprawy z powództwa D. K.
przeciwko (...) S.A. Oddział Zakłady (...) w L.
o zadośćuczynienie
I. oddala powództwo,
II. zasądza od powódki D. K. na rzecz strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna Oddział Zakłady (...) w L. kwotę 2.000 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego.
Sygn. akt V P 28/16
UZASADNIENIE
Powódka D. K. w pozwie z dnia 13 grudnia 2016 r. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej Oddziału Zakłady (...) w L. kwoty 100.000,00 zł (sto tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę związaną ze śmiercią męża na skutek choroby zawodowej z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 listopada 2016r. oraz o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powódka wskazała, że mąż powódkiS. K. (2) zmarł(...) Jego śmierć zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 5 listopada 2015r. w sprawie ustalenia związku śmierci z chorobą zawodową stwierdzoną decyzją nr (...) z 2 listopada 2009r. miała związek z nabytą m. in. u pozwanego chorobą zawodową. Mąż powódki w okresie swojej pracy zawodowej był zatrudniony w następujących zakładach pracy: Przedsiębiorstwie (...) S.A. w P. (zlikwidowanym) w okresie od 2 marca 1962r. do 26 stycznia 1980r. oraz (...) S.A. Oddział Zakłady (...) w L. w okresie od 28 stycznia 1980 r. do 22 sierpnia 1981r. Od 1981r. S. K. (2)pobierał rentę inwalidzką. Powódka nadto podniosła, że choroba zawodowa, jaką stwierdzono wskazaną wyżej decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Lubienie to pylica krzemkowa płuc, która wywołana została długoletnim przebywaniem w środowisku narażonym na pył zawierający wolną krystaliczną krzemionkę 2-50 %.
W odpowiedzi strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu strona pozwana zarzuciła, że powódka nie przedstawiła żadnego dowodu, z którego wynikałaby odpowiedzialność pozwanego. W szczególności z orzeczenia lekarskiego wynika, że z okresu zatrudnienia brak jest wyników pomiarów, a pomiary w (...) wykonano w 2001 r. W decyzji PPIS w L. w ogóle nie wskazano, kiedy pomiary stężeń pyłów zostały wykonane i do jakiego okresu odnoszą się podane w decyzji wartości. Strona pozwana wskazała również, że uwzględniając lata i warunki pracy zakładem, w którym S. K. (2) nabył chorobę zawodową w postaci pylicy krzemowej płuc było - w ocenie strony pozwanej - Przedsiębiorstwo (...) w L. (określane jako Przedsiębiorstwo (...) S. A. w P.), gdzie w/w pracował w narażeniu przez 18 lat. Niezależnie od powyższego strona pozwana zarzuciła, że roszczenie powódki jest rażąco wygórowane i prowadzić będzie do niezasadnego wzbogacenia.
Sąd ustalił:
S. K. (2) urodził się (...) Mąż powódki pracował zawodowo w okresie od 2 marca 1962r. do 22 sierpnia 1981r. Zatrudniony był od początku aktywności zawodowej w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w P. do 26 stycznia 1980r., na stanowisku robotnik niewykwalifikowany na powierzchni, robotnik niewykwalifikowany pod ziemią, młodszy górnik pod ziemią w narażeniu na pyły zawierające wolną krystaliczną krzemionkę 2-50 %, stężeniu pyłu całkowitego l,54mg/m ( 3) - 7,27mg/m ( 3), stężeniu pyłu respirabilnego od 0,37mg/m ( 3) - l,62mg/m ( 3) zawartości wolnej krystalicznej krzemionki 14,5%.a następnie zatrudniony był w (...) S.A. Oddział (...), na stanowisku młodszy górnik pod ziemią, gdzie narażony był na działanie pyłów zawierających wolną krystaliczną krzemionkę od 7,78% - 8,86% i stężeniu pyłu respirabilnego 3,45mg/m ( 3) -5,38mg/m ( 3). Od sierpnia 1981 r. pobierał rentę inwalidzką z przyczyn neurologicznych.
Orzeczeniem lekarskim (...)Medycyny Pracy Oddziału w L. Nr (...) z dnia 30 września 2009 r. u męża powódki rozpoznano chorobę zawodową tj. pylicę krzemową płuc. Powyższego rozpoznania dokonano w oparciu o ustalenie, że S. K. (2) był przez wiele lat narażony na pyły zwłókniające nadto na zdjęciach płuc stwierdzono zmiany podścieliska.
W dniu 16 kwietnia 2010r. Lekarz Orzecznik ZUS wydał S. K. (2) orzeczenie lekarskie o ustaleniu trwałej częściowej niezdolności do pracy od dnia 2listopada 2009r. w związku z chorobą zawodową.
W dniu 1 lipca 2013 r. S. K. (2) przebywał na szpitalnym oddziale ratunkowym z powodu duszności i nasilającego się osłabienia.
W dniach od 1 maja 2014 r. do 9 maja 2014 r.mąż powódki z powodu nasilenia duszności i kaszlu przebywał na oddziale chorób wewnętrznych szpitala (...) w B.. W trakcie powyższego pobytu szpitalnego rozpoznano u niego przewlekłą niewydolność oddechową w okresie zaostrzenia, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc w okresie zaostrzenia, pylicę płuc, miażdżycę ogólną, labilne nadciśnienie tętnicze, napadowe migotanie przedsionków, przewlekłą terapię p/krzepliwą, blok prawej odnogi pęczka Hisa, cukrzycę typu 2, przewlekłą chorobę nerek ok. II wg MDRD, hiperlipidemię, otyłość, nadczynność tarczycy, przerost prostaty, niedosłuch oraz podejrzenie przewlekłej białaczki limfatycznej.
W dniach od 29 maja 2014 r. do 4 czerwca 2014 r. oraz od 27 sierpnia 2014 r. do 3 września 2014 r. mąż powódki był leczony na oddziale pulmonologicznym(...) Centrum Pulmonologii i Chemioterapii w S.. Mąż powódki trafił do szpitala celem kwalifikacji do przewlekłej tlenoterapii domowej. W powtarzanych badaniach gazometrycznych stwierdzono utrzymującą się hipoksemię. W zdjęciu klatki piersiowej z dnia 27 sierpnia 2014r. opisano obustronne wzmożenie rysunku zrębowego z możliwością drobno guzkowych zagęszczeń. Nadto rozpoznano zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
Dnia 10 lipca 2014r. Lekarz Orzecznik ZUS wydał kolejne orzeczenie, w którym mąż powódki został uznany za całkowicie trwale niezdolnego do pracy w związku z chorobą zawodową oraz trwale niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji w związku z chorobą zawodową od 1 maja 2014r. na stałe. Orzeczenie zostało wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania pacjenta oraz analizy przedstawionej dokumentacji medycznej w tym: kart informacyjnych z leczenia szpitalnego w okresie 9 maja 2014r. i 4 czerwca 2014r, zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniach 24 czerwca 2014r. W orzeczeniu wskazano, że przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono stopień naruszenia sprawności organizmu, rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, wiek, konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.
S. K. (2) posiadał orzeczenie lekarskie z dnia 4 lipca 2014r.o zaliczeniu do znacznego stopnia niepełnosprawności od 27 czerwca 2014r. do 31 lipca 2016r. z powodu chorób układu oddechowego i krążenia.
W dniu (...) S. K. (2) zmarł.
Powódka pismem z dnia 25 października 2016 r. doręczonym w dniu 28 października 2016 r. wezwała stronę pozwaną do zapłaty kwoty 150.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć jej męża. Strona pozwana odmówiła ustosunkowania się do powyższego pisma.
Dowód: - odpis skróconego aktu zgonu S. K. (2) ( k.6 );
- wezwanie do zapłaty z dnia 25 października 2016 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru z dnia 28 października 2016 r. oraz korespondencją mailową z dnia 18 listopada 2016 r. ( k. 7-9 );
- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 16 kwietnia 2016 r. oraz orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 10 lipca 2014 r. w sprawie ustalenia niezdolności do pracy S. K. (2) w związ ku z chorobą zawodową ( k.10-12)
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 4 lipca 2014 r. ( k.13 );
- orzeczenie lekarskiego (...) Ośrodka Medycyny Pracy we W. Oddział w L. nr (...) z 30 września 2009 r. o rozpoznaniu choroby zawodowej u S. K. (2) ( k.14-15 );
- decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w L. nr (...) z 2 listopada 2009 r. o stwierdzeniu choroby zawodowej ( k.17-18 );
- karta informacyjna leczenia szpitalnego S. K. (2) w (...) Centrum Pulmonolog ii i Chemioterapii (...).” s p. z o.o. w S. w okresie od dnia 29 maja 2014 r. do 4 czerwca 2014 r. oraz od 27 sierpnia 2014 r. do 3 września 2014 r. ( k.20-25 );
- karta informacyjnej z pobytu męża powódki w SOR ZOZ w B. z 1 lipca 2013 r. i 1 maja 2014 r., ( k.28-29, 36-39 );
- karta informacyjna z pobytu męża powódki na Oddziale Chorób Wewnętrznych ZOZ w B. w okresie od 1 maja do 9 maja 2014 r. ( k.30-35 );
- informacja Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii ZOZ w B. z 1 października 2015 r. o zgonie męża powódki ( k.26-27 );
- akta osobowe S. K. (2);
- pismo ZUS O/L. Inspektorat w B. z dnia 16 lutego 2017 r. ( k.73 ).
Śmierć męża powódki S. K. (2) nie była spowodowana stwierdzoną u niego chorobą zawodową - pylicą krzemową płuc.
Dowód: - opinia biegłego lekarza z zakresu chorób wewnętrznych i medycyny pracy z dnia 16 czerwca 2017 r.( k.95-99 );
Sąd zważył :
W sprawie powódka dochodziła od strony pozwanej roszczenia z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę związaną ze śmiercią męża na skutek choroby zawodowej. Podstawą roszenia powódki jest art. 446 § 4 k.c. Stosownie do powyższego artykułu Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W piśmiennictwie przyjmuje się, że podstawą zasądzenia zadośćuczynienia jest spowodowanie śmierci bezpośrednio poszkodowanego czynem niedozwolonym oraz krzywda, w postaci bólu i cierpienia po stronie osób bliskich poszkodowanemu. Pomiędzy zdarzeniem szkodzącym oraz śmiercią bezpośrednio poszkodowanego, a także między śmiercią bezpośrednio poszkodowanego a krzywdą występować musi normalny (adekwatny) związek przyczynowy (art. 361 k.c.).
Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.Rozwiązanie przyjęte w powyższym artykule jest przejawem stosowanej na gruncie ustawodawstwa polskiego koncepcji związku łączącego szkodę i jej rozmiar ze zdarzeniem, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy.
W sprawie sporne było to czy pomiędzy śmiercią męża powódki a wykonywaną przez niego pracą w pozwanej spółce i chorobą zawodową istniał adekwatny związek przyczynowy.
Na tę okoliczność – wobec braku związania sądu orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS (k. 19) - Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza z zakresu medycyny pracy.
Realizując swoje zobowiązanie biegła jednoznacznie wskazała, że śmierć męża powódki S. K. (2) nie była spowodowana stwierdzoną u niego chorobą zawodową - pylicą krzemową płuc. Biegła szczegółowo uzasadniła swoje stanowisko podając, że po pierwsze choroba zawodowa u męża powódki została rozpoznana po upływie 28 lat od zaprzestania pracy w narażeniu na pyły zwłókniające. Po drugie w dostępnych opisach zdjęć klatki piersiowej (łącznie z wynikiem TK klatki piersiowej z dnia 2czerwca 2014r.) nie wskazano progresji zmian włóknistych podścieliska łącznotkankowego, zarówno w zakresie wielkości oraz gęstości zacienień. W dokumentacji medycznej brak jest także potwierdzenia wzrostu wielkości guzków i gęstości zacienień do 2/2 czy 3/3, a także rozwoju zmian guzowatych, mierzonych w centymetrach(A,B,C). Poza tym, w badaniach czynnościowych układu oddechowego, w przypadku pylicy krzemowej płuc, dominują zaburzenia wentylacji o charakterze restrykcji natomiast u S. K. (2) w badaniach spirometrycznych stwierdzano zaburzenia wentylacji o charakterze obturacji, z możliwością restrykcji. Nadto biegła podniosła, że lekarz orzecznik ZUS, przy zmianie kategorii inwalidztwa, oceniał tylko wyniki badań czynnościowych układu oddechowego. Nie brał natomiast pod uwagę wyników badania radiologicznego klatki piersiowej oraz innych schorzeń internistycznych. Biegła wskazał także na okoliczność, że przewlekłą obturacyjną chorobę płuc u pacjenta rozpoznano na ok. trzy lata przed rozpoznaniem choroby zawodowej i dopiero po upływie ok. 25 lat od zaprzestania pracy w narażeniu na działanie pyłów zwłókniających, co nie pozwala na jednoznaczne traktowanie choroby jako powikłanie pylicy krzemowej płuc. Biegła wskazała nadto, że S. K. (2) leczony był od wielu lat z powodu licznych schorzeń internistycznech, tj. cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca migotania przedsionków. Miał stwierdzone wole zamostkowe nadczynne. Choroba przebiegała agresywnie zarówno z powodu rozchwianych wartości hormonów jak również z powodu ucisku wola na tchawicę i utrudnionej wentylacji. Na kilka lat przed śmiercią S. K. (2), w kilkakrotnych badaniach morfologii krwi stwierdzano istotnie podwyższone wartości leukocytów, sugerujących białaczkę limfatyczną. Odpowiadając na kolejne pytanie tezy dowodowej biegła podzieliła zdanie strony pozwanej że rozpoznana w 2009r. choroba zawodowa pod postacią pylicy płuc jest następstwem wieloletniej pracy w narażeniu na pyły zwłókniające. Niewątpliwie zdaniem biegłej zasadnicze znaczenie w rozwoju choroby zawodowej miały warunki pracy i okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w P., gdzie mąż powódki pracował od 2 marca 1962 r. 26 stycznia 1980r. Biegła uznała, że nie można jednoznacznie wskazać natomiast, w jakim stopniu i czy w ogóle do rozwoju choroby przyczynił się okres zatrudnienia w (...) S.A. Oddział (...) gdzie S. K. (2) pracował od 28 stycznia 1980 do 22 sierpnia 1981r. gdyż zgodnie z posiadaną wiedzą medyczną, zmiany krzemicze w płucach rozwijają się powoli, najczęściej po kilkunastoletnim okresie pracy w narażeniu na pyły zwłókniające. Rzadziej rozwijają się po kilku latach pracy w narażeniu. Rozwój choroby zależy od stężenia krzemionki w powietrzu wdychanym. W przypadku narażenia na duże stężenie krzemionki, np. przy prażeniu ziemi okrzemkowej, wyrobach ogniotrwałych, czy przy przemiale minerałów, choroba może rozwinąć się już po kilku, czy kilkunastu miesiącach narażenia zawodowego. Biegła wskazała, że w takich warunkach mąż powódki u ostatniego pracodawcy jednak nie pracował.
Strony nie zakwestionowały opinii biegłej (nie wzniosły żadnych zastrzeżeń i nie zgłosiły dalszych wniosków dowodowych). Jednocześnie Sąd uznał, że opinia została sporządzona w sposób profesjonalny, rzetelny, logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego. W szczególności Sąd podzielił zdanie biegłej w zakresie nie wykazania przez powódkę, że zgon jej męża został spowodowany przez pylicę krzemową płuc a nie przez jedną z poważnych chorób rozwijających się niezależnie od choroby będącej skutkiem wykonywanej pracy. Sąd podzielił również wątpliwości biegłej odnośnie tego, czy krótki okres pracy u strony pozwanej mógł mieć wpływ na rozwój pylicy krzemowej płuc u męża powódki. Zasady logicznego rozumowania wskazują raczej, że mąż powódki na znacznie dłuższą i bardziej intensywną ekspozycję na pyłki krzemowe narażony był w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w P. gdzie pracował przez 18 lat.
Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd uznał, że powódka nie wykazała, aby śmierć jej męża pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym z wykonywaną u strony pozwanej pracą i oddalił jej powództwo jako bezzasadne.
O powyższym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.
O kosztach procesu (pkt II sentencji wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c w zw. z § 2 pkt 6 i § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. uznając, ze sytuacja materialna i osobista powódki oraz charakter sprawy uzasadniały obciążenie jej połową należnych stronie pozwanej kosztów zastępstwa procesowego.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Legnicy
Osoba, która wytworzyła informację: Andrzej Marek
Data wytworzenia informacji: