Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Legnicy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie następującym:

Przewodniczący – SSO Andrzej Marek

Sędziowie: SSO Jacek Wilga (spr.)

SSR del. Halina Michalkiewicz - Zawada

Protokolant: Ewa Sawiak

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014 roku w Legnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa J. B.

przeciwko (...) w Ś.

o odszkodowanie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy w Lubinie

z dnia 5 marca 2014 roku

sygn. akt IV P 124/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, iż powództwo oddala i zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

II.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 90 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 marca 2014 roku Sąd Rejonowy w Lubinie zasądził od strony pozwanej (...) w Ś. na rzecz powódki J. B. kwotę 20 160 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę oraz orzekł o kosztach postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, iż wypowiedzenie powódce umowy o pracę było wadliwe z przyczyn merytorycznych.

Podstawą sformułowania wobec powódki zarzutów zawartych w wypowiedzeniu jej umowy o pracę były wyniki kontroli przeprowadzonej w placówce, która miała miejsce w czasie nieobecności powódki.

W czasie prowadzenia tej kontroli nie umożliwiono powódce złożenia jakichkolwiek wyjaśnień, czy też ustosunkowania się do zastrzeżeń kontrolujących. Od innych pracowników, w tym też byłych, odbierano oświadczenia i wyjaśnienia. Oświadczenia były redagowane przez kontrolujących, straszono pracowników wyciągnięciem konsekwencji dyscyplinarnych.

Powódka zaś jest w stanie w sposób bardzo wiarygodny odeprzeć wszystkie zarzuty oparte na jednostronnych i krzywdzących dla niej wnioskach protokołu z kontroli.

Dowodem na jednostronność i brak obiektywizmu wniosków kontroli jest również przebieg postępowania karnego z oskarżenia prywatnego powódki przeciwko K. M. i T. K., w którym ostatecznie doszło do zawarcia ugody. Oskarżeni przeprosili powódkę i wyrazili ubolewanie z powodu nieprawdziwych twierdzeń, w których pomówili powódkę wskazując, iż obciążają ją nieprawidłowości związane z dokumentacją przetargową remontu placówki, że powódka polecała niszczyć niewygodne dla siebie dokumenty, nieprawidłowo prowadzona była dokumentacja placówki, wadliwie prowadzona redystrybucja i magazynowanie darów.

Podważeniem obiektywizmu kontrolujących i rzetelności przeprowadzonej kontroli był również w ocenie Sądu Rejonowego podnoszony przez powódkę fakt, iż kierowana przez nią placówka była wcześniej poddawana licznym, bieżącym kontrolom we wszystkich zakresach swojej działalności. Kontrole były przeprowadzane przez Urząd Wojewódzki, Starostwo Powiatowe jak i (...). Kontrole te nie stwierdzały poważnych nieprawidłowości.

Przeprowadzanie niezaplanowanej wcześniej kontroli w placówce kierowanej przez powódkę na tak szeroką skalę, akurat w czasie, kiedy pomiędzy stronami toczyło się postępowanie sądowe, budziło wątpliwości Sądu co do wiarygodności argumentacji pozwanej odnośnie przyczyn i celów przeprowadzenia tej kontroli.

W czasie kontroli poddano weryfikacji całą działalność placówki, jeszcze przed objęciem przez powódkę funkcji jej Dyrektora i „wyciągnięto” nieprawidłowości z całego tego okresu, choć wcześniej, poza niezasadnym rozwiązaniem z powódką umowy o pracę, zarzutów co do jakości pracy powódce nie stawiano.

W ocenie Sądu oczywistym jest, że w zarządzanej przez powódkę placówce mogły mieć miejsce pewne nieprawidłowości, wynikające choćby z błędów zatrudnionych pracowników. W zakresie nieprawidłowości związanych z prowadzeniem dokumentacji kadrowej, placówka była poddawana kontrolom PIP i jej sugestie były wprowadzane w życie.

Za zasadny uznał Sąd I instancji zarzut powódki, iż zarzut „nieprawidłowego prowadzenia” dokumentacji był już jedną z niezasadnych przyczyn pierwszego wypowiedzenia powódce umowy o pracę.

W odniesieniu do zarzutu dotyczącego ewidencji darowizn przyjął Sąd Rejonowy, iż była ona prowadzona w oparciu o regulamin wprowadzony w 2009 roku przez powódkę. Stwierdził Sąd również, iż przy ocenie zarzutu zakupów rzeczy dla wychowanków pomimo istnienia zapasów magazynowych uwzględnić należy, iż rzeczywiste zapotrzebowanie na konkretne rzeczy znały osoby najbliżej współpracujące z wychowankami.

Inwestycja w postaci przebudowy poddasza, za której nieprawidłowości obciąża się powódkę rozpoczęła się już w 2005r. Inwestycja była nadzorowana przez Starostwo Powiatowe w L., nadzór prowadził inspektor nadzoru budowlanego. Były dokonywane niezbędne zgłoszenia i odbiory prac.

Wyrok powyższy zaskarżyła w całości apelacją strona pozwana.

Zarzuciła naruszenie prawa procesowego w postaci:

- art. 233 §1 kpc poprzez dowolną, a zarazem wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i błędne w jej rezultacie ustalenie, iż oświadczenia składane przez pracownika w trakcie kontroli były redagowane przez kontrolujących, a pracownikom wskazywano na możliwość wyciągnięcia wobec nich sankcji dyscyplinarnych, pominięcie ustaleń zawartych w wyroku i uzasadnieniu Sądu Rejonowego Wrocław – Śródmieście, sygn.. akt XPupr 1358/11 wydanym w sprawie z powództwa M. W. przeciwko (...) w którym ten sam protokół z kontroli został oceniony jako rzetelny i spójny, a uwzględnienie wyników postępowania karnego dla oceny, iż za wiarygodny uznany być nie może, przyjęcie za wiarygodne zeznań świadka E. Ż. bez uwzględnienia faktu, iż dotyczą one wypowiedzi R. K., który żadnej wiedzy na temat przyczyn i okoliczności kontroli nie miał, przyjęcie, że kontrola była jednostronna i nieobiektywna na podstawie faktu, iż była niezapowiedziana, przeprowadzona w czasie nieobecności powódki i istniały rozbieżności na czyj wniosek została przeprowadzona poprzez oparcie ustalonego w sprawie stanu faktycznego w przeważającej części n podstawie zeznań powódki z pominięciem zeznań świadków strony pozwanej,

- art. 328 §2 kpc poprzez sporządzenie uzasadnienia nieodpowiadającego wymogom tego przepisu co powoduje utrudnienie kontroli instancyjnej zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Skarżąca zarzuciła także naruszenie art. 45 kp poprzez błędne przyjęcie, iż rozwiązanie z powódką stosunku pracy nie było zasadne i prowadziło do obejścia przepisów prawa podczas gdy przyczyna wskazana w wypowiedzeniu była przyczyną rzeczywistą, konkretną i obiektywną, a dowody przeprowadzone przez Sąd ten stan faktyczny potwierdzały.

Wskazując na powyższe zarzuty strona pozwana domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu za obie instancje.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył:

Zasadny jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 328 §2 kpc. Rzeczywiście z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika w sposób jednoznaczny, którym dowodom Sąd dał wiarę i dlaczego, którym zaś wiary odmówił. Zbiorcze powołanie dowodów po dokonaniu znacznej części ustaleń nie wskazuje, które konkretnie dowody były podstawą ich dokonywania w zakresie poszczególnych faktów. Nadto mimo powołania się na dowód z protokołu kontroli doraźnej przeprowadzonej w (...) w Ś. z listopada 2011 roku zabrakło w sprawie ustaleń faktycznych nawiązujących do całości postawionych powódce jako przyczyna wypowiedzenia zarzutów – szczególnie zarzutów w zakresie braku nadzoru nad kierowaną przez powódkę placówką oraz nadzoru nad prowadzoną inwestycją i gospodarką finansową.

Poczynienie ustaleń w tym zakresie niezbędne zaś było celem kontroli merytorycznej wypowiedzenia. Oparcie rozstrzygnięcia o założenie, że wyniki kontroli nie były wiarygodne bez szczegółowego odniesienia się do jej ustaleń nie było zasadne. Na etapie postępowania apelacyjnego znacznie utrudniało zaś merytoryczną kontrolę zaskarżonego wyroku – nie czyniąc jej jednak w przekonaniu Sądu Okręgowego niemożliwą.

W tym celu ustalił Sąd II instancji dodatkowo, iż stwierdzono w toku kontroli z listopada 2011 roku:

⚫

w zakresie prowadzenia dokumentacji kadrowej:

-

bałagan w dokumentacji związanej z rozliczeniem czasu pracy mogący mieć wpływ bezpośredni na prawidłowość naliczenia wynagrodzenia za pracę,

-

brak podpisów na listach obecności,

⚫

w zakresie użytkowania pojazdów służbowych i prawidłowości prowadzenia dokumentacji rozliczeniowej:

-

błędy w rozliczeniach kart drogowych,

-

potwierdzanie nieprawdy w kartach drogowych,

-

brak nadzoru w tym zakresie ze strony powódki,

⚫

w zakresie nadzoru nad dokumentacją:

-

brak należytego dbania o bezpieczeństwo dokumentów,

-

wyniesienie dokumentów poza siedzibę pracodawcy,

-

fałszowanie dokumentacji pracowniczej,

-

niszczenie dokumentów podlegających archiwizacji,

⚫

w zakresie gospodarowania środkami pozabudżetowymi

-

nieprawidłowości w zakresie gospodarki magazynowej – darowiznami – uniemożliwiające określenie faktycznego stanu magazynowego,

-

zbilansowanie ilościowo wartościowo przychodów z rozchodami,

-

dokonywanie zbędnych zakupów,

⚫

w zakresie realizacji wydatków budżetowych:

-

dokonywanie zakupów bez analizy ich celowości,

-

błędna klasyfikacja budżetowa w zakresie zakupu leków,

-

dokonywanie wypłat gotówkowych bez pobrania zaliczki,

⚫

w zakresie realizacji zadań inwestycyjnych:

-

potwierdzenie wykonania inwestycji mimo niewykonania robót na kwotę 320 860 , 16 zł.

(dowód: protokół z kontroli)

Zgodnie z art. 45 kp pracownikowi przysługuje odszkodowanie w razie ustalenia, że wypowiedzenie m.in. jest nieuzasadnione.

W wypowiedzeniu z dnia 19 kwietnia 2012 roku jako jego przyczynę wskazano szereg rozbudowanych, szeroko opisanych przyczyn. W razie sporu będącego rezultatem odwołania się pracownika od otrzymanego wypowiedzenia to na pracodawcy spoczywa obowiązek wykazania rzeczywistego istnienia wskazanej przyczyny. W sytuacji zaś kiedy wskazano kilka przyczyn wystarczającym jest wykazanie istnienia chociażby jednej z nich o ile posiada ona wystarczającą wagę i doniosłość. Ta waga i doniosłość nie muszą mieć nadzwyczajnego charakteru skoro wypowiedzenie umowy o pracę jest jej zwykłym sposobem rozwiązania. Dodatkowo wobec osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych stosować należy podwyższone wymagania i miernik staranności. Odpowiadają one nie tylko za swoje osobiste działania, ale także za pracę podległych osób nad którymi z racji zajmowanego stanowiska sprawują nadzór. Błędy tych osób spowodowane brakiem nadzoru obciążają osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym, a pracodawca ma prawo w takiej sytuacji do dokonania wypowiedzenia stosunku pracy, gdy może się spodziewać, iż inna osoba zatrudniona na tym stanowisku kierowniczym obowiązki z nimi związane zrealizuje lepiej.

W rozpoznawanej sprawie pracodawca dokonując wypowiedzenia powódce umowy o pracę powołał się na przyczyny wynikające z protokołu kontroli z listopada 2011 roku.

Z ustaleń Sądu Rejonowego, nie kwestionowanych już na etapie postępowania II instancyjnego, wynika, iż pracodawca nie utrzymał się z zarzutem prowadzenia przez powódkę działalności gospodarczej.

Pozostałe jego ustalenia potwierdzili przesłuchani w charakterze świadków członkowie zespołu kontrolującego. Świadek L. W. potwierdził brak nadzoru nad prawidłowym prowadzeniem dokumentacji kadrowej, wadliwe odebranie inwestycji polegającej na przebudowie poddasza i przedwczesne zlecenie wypłaty za wykonanie prac. Świadek A. L. potwierdziła wadliwe prowadzenie dokumentacji kadrowej, brak ewidencji godzin nadliczbowych, brak określeń czy nieobecność pracownika była usprawiedliwiona czy nie. Nieprawidłowość w zakresie gospodarki finansowej potwierdziła świadek A. O.. Polegały one na wypłacaniu gotówki z kasy bez stosownych dokumentów, dokonywanie zakupów na rzecz placówki zaliczkowo z prywatnych pieniędzy, wadliwej klasyfikacji dokonywanych wydatków, dokonywaniu zakupów rzeczy już znajdujących się na stanie magazynu, niewypełnianiu ewidencji przebiegu pojazdów.

Świadek N. wskazywał na braki w zakresie ewidencji dokumentów, ochrony danych osobowych, właściwej gospodarki danymi. L. N. wskazywała na niewykonanie obowiązku pracodawcy z zakresu bhp.

Ustalenia kontroli potwierdzili również w zakresie spraw kadrowych i księgowych świadkowie A. P. i M. S..

W toku postępowania powódka nie przedstawiła wystarczających dowodów na okoliczność, iż przedstawione jej zarzuty nie były prawdziwe. Argumentem na powyższe nie jest sam fakt, iż poprzednie kontrole strony pozwanej nie stwierdziły istotnych uchybień.

W przekonaniu Sądu Okręgowego do takiego wniosku nie upoważniają również same twierdzenia powódki podnoszącej, iż pracowała właściwie, a uchybienia jeśli były to były rezultatem pracy podległych jej pracownikom. Skoro bowiem powódka jako dyrektor strony pozwanej odpowiadała za całość pracy kierowanego podmiotu to odpowiadała również za pracę personelu. Zarzucane uchybienia dotyczą wielu dziedzin. Świadczy to o generalnie niewłaściwym nadzorze lub niewłaściwym doborze pracowników. Nie są zaś rezultatem wyłącznie złej pracy jednego z nich co do czasu kontroli mogło ewentualnie umknąć uwadze dyrektora.

Wyniki kontroli nie mogą zostać podważone generalnie tylko z tego powodu, że kontrola zlecona i przeprowadzona została pod nieobecność powódki w pracy, a nawet jeżeli u podstaw decyzji o jej przeprowadzeniu leżała chęć znalezienia powodów do wypowiedzenia umowy o pracę.

Istotnym jest natomiast czy wyniki te znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistości, a więc czy nie zostały zafałszowane, i czy uzasadniają rozwiązanie umowy o pracę. W przekonaniu Sądu Okręgowego zaprezentowane w protokole wyniki z kontroli odpowiadają rzeczywistości. Waga uchybień zarzucanych powódce uzasadnia rozwiązanie z nią umowy o pracę.

Wprawdzie w toku samej kontroli nie miała ona możliwości składania wyjaśnień to jednak taka możliwość istniała już w toku procesu. W świetle ustaleń protokołu, potwierdzających je zeznań świadków nie był uzasadniony wniosek Sądu I instancji, iż powódka odparła wszystkie zarzuty w szczerych, spontanicznych zeznaniach.

Istnienie rzeczywistych uchybień w pracy powódki przesądza o tym, iż wskazane przyczyny wypowiedzenia były prawdziwe. Nie były pozorne. Zbyt daleko idącym w takiej sytuacji był wniosek, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia był konflikt między powódką a władzami powiatu i niedopuszczenie do wykonania wcześniejszego prawomocnego wyroku przywracającego powódkę do pracy.

W wyroku tym (wyrok Sądu Rejonowego w Lubinie z 7.02.2012 roku i Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 12 kwietnia 2012 roku) uznano za bezzasadne zarzuty postawione powódce w wypowiedzeniu z dnia 8.04.2011 roku, w tym zarzut nierzetelnego prowadzenia dokumentacji. Zarzut ten związany był jednak wyłącznie z dokumentowaniem wyjazdów wychowanków pozwanego (...) do P. i M. (por. uzasadnienie Sądu Okręgowego strona 20). Niniejsza sprawa jest zaś rezultatem kontroli późniejszej, a zarzuty dotyczące dokumentacji dotyczą darowizn. Nie były one zatem przedmiotem rozpoznania w poprzednim postępowaniu.

Sąd rozpoznający sprawę upoważniony był do samodzielnej oceny zgromadzonych dowodów. Oparcie się na wynikach postępowania karnego, w którym doszło do zawarcia ugody między stronami i uznania z tego powodu wyników kontroli za nieobiektywne bez odniesienia się do jej ustaleń było nieprawidłowe. Wyrażenie zgody na ugodę ze strony oskarżonych nie przesądza bowiem o niezasadności stwierdzonych w pracy powódki uchybień i mogło być związane z innymi, niedotyczącymi sprawy, okolicznościami.

Mając powyższe na uwadze uznał Sąd Okręgowy za uzasadniony zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 §1 kpc poprzez wadliwą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego w rezultacie której na skutek zasądzenia na rzecz powódki dochodzonego odszkodowania doszło również do naruszenia art. 45 kp.

Z tych względów zaskarżony wyrok podlegał zmianie poprzez oddalenie powództwa (art. 386 §1 kpc). Orzeczenie o kosztach znajduje uzasadnienie w treści art. 98 kpc i §11 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.