Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Legnicy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2015 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Pańków

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2015 r. w Legnicy

sprawy z wniosku W. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania W. W.     

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 27 marca 2015 r.

znak (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od wnioskodawcy na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn . akt VU 459/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił W. W. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, określonych w art. 184 ust. 1 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bowiem na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał 8 miesięcy i 8 dni okresu pracy, o której mowa § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudniony w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy podał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono okresu zatrudnienia W. W.:

- od 27 czerwca 1974 r. do 07 maja 1976 r. i od 22 kwietnia 1977 r. do 31 października 1983 r. na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 12 kwietnia 2010 r., ponieważ brak informacji czy (...) spółka z o.o. jest następcą prawnym w Przedsiębiorstwie Państwowym (...),

- od 20 marca 1989 r. do 31 marca 1993 r., od 01 kwietnia 1993 r. do 31 marca 1995 r. i od 01 września 1995 r. do 26 lipca 1996 r. w Przedsiębiorstwie (...) w C. na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 29 stycznia 2015 r. ponieważ charakter pracy nie został określony zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a stanowisko pracy nie jest określone ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu przepisów branżowych; ponadto nie powołano się na przepisy branżowe,

- od 01 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 1998 r. w PHU (...) w L. na podstawie zaświadczenia wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 22 września 2014 r. ponieważ charakter pracy nie został określony zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a stanowisko pracy nie jest określone ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu powołanych przepisów branżowych; ponadto dokument z dnia 22 września 2014 r. nie spełnia wymogów formalnych, brak pieczęci zakładu pracy oraz osoby dokonującej wpisów oraz został sporządzony po zlikwidowaniu spółki. Ponadto w świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 2003 r. pracodawca wpisał, iż wnioskodawca nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji W. W. zarzucił dowolną ocenę materiału dowodowego polegającą na nieuznaniu przez organ za udowodniony okresu pracy w szczególnych warunkach, w czasie zatrudnienia w:

- PP (...) ( (...) sp. z o.o.) w L., w okresie od 27 czerwca 1974 r. do 07 maja 1976 r. oraz od 22 kwietnia 1977 r. do 31 października 1983 r.,

- Przedsiębiorstwie (...) w C., w okresie od 20 marca 1989 r. do 31 marca 1993 r., od 01 kwietnia 1993 r. do 31 marca 1995 r. i od 01 września 1995 r. do 26 lipca 1996 r.,

- firmie PHU (...) w L., w okresie od 01 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 1998 r.,

prowadzącą do dokonania przez organ błędnych ustaleń faktycznych w zakresie rzeczywistego charakteru i okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, które to uchybienia doprowadziły do bezpodstawnego przyjęcia, że ubezpieczony nie udowodnił wymaganego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w sytuacji gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego pozwala przyjąć, że W. W. przed dniem 01 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach przez okres ponad 15 lat.

Wskazując na powyższy zarzut wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i przyznanie emerytury na podstawie § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w związku z art. 184 ust. 1, w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poczynając od dnia złożenia wniosku o przyznanie emerytury.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podał, iż okresach zatrudnienia od 27 czerwca 1974 r. do 07 maja 1976 r. oraz od 22 kwietnia 1977 r. do 31 października 1983 r., a także od 18 sierpnia 1988 r. do 11 marca 1989 r. i od 01 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 1998 r. wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, wymienione w wykazie A, dział XIV, poz. 12. Zaś w czasie od 20 marca 1989 r. do 31 marca 1993 r. i od 01 kwietnia 1993 r. do 31 marca 1995 r. na stanowisku dekarza-blacharza wykonywał pracę dekarską, wymienioną w wykazie A, dział V, poz. 9. W okresie od 01 września 1995 r. do 26 lipca 1996 r. w (...) w C. na stanowisku operatora spychacza wykonywał pracę określoną w wykazie A, dział V, poz. 1.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. W., urodzony w dniu (...), jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale wniósł o przekazanie środków na dochody budżetu państwa. Na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił ponad 28 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym udowodnił 8 miesięcy i 8 dni (od 01 października 1973 r. do 08 czerwca 1974 r.) okresów wykonywania prac w szczególnych warunkach

/ okoliczności bezsporne /

W czasie do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawca wykonywał pracę między innymi w okresach:

- od 27 czerwca 1974 r. do 07 maja 1976 r. (1 rok, 10 miesięcy i 11 dni) i od 22 kwietnia 1977 r. do 31 października 1983 r. (6 lat, 6 miesięcy i 10 dni) w P.P. (...), w charakterze blacharza samochodowego,

- od 18 sierpnia 1988 r. do 11 marca 1989 r. (6 miesięcy i 24 dni) w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w L., w charakterze ślusarza-spawacza,

- od 20 marca 1989 r. do 31 marca 1993 r. (4 lata i 12 dni) i od 01 kwietnia 1993 r. do 31 marca 1995 r. (2 lata i 1 dzień) w Przedsiębiorstwie (...) w C., w charakterze dekarza-blacharza,

- od 01 września 1995 r. do 26 lipca 1996 r. (10 miesięcy i 26 dni) w Miejskim Zakładzie (...) w C., w charakterze operatora spycha,

- od 01 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 1998 r. (2 lata i 5 miesięcy) w PHU (...) Spółka z o.o. w L., w charakterze blacharza samochodowego.

d o w ó d: w aktach kapitału początkowego: świadectwa pracy, k. 6, 8, 12, 13, 14, 17 i 19.

W związku z ukończeniem kursu podstawowego spawania gazowego wnioskodawca otrzymał książkę spawacza z dnia 30 stycznia 1979 r.

d o w ó d: odpis książki spawacza, k. 13 akt osobowych wnioskodawcy – (...) w L..

Pracownik zatrudniony w charakterze blacharza samochodowego wykonuje między innymi czynności związane z wyklepywaniem blach, ich naciąganiem, naciąganiem zdeformowanych karoserii na ramie w celu nadania pojazdowi odpowiedniego kształtu, wymianie niektórych elementów karoserii (n.p. błotniki przednie), poprzez odkręcanie/zakręcanie śrub.

d o w ó d: zeznania świadków:

- Z. P. , e-protokół, k. 51; 00:21:00 – 00:34:00,

- F. T., e-protokół, k. 51; 00:36:00 – 00:42:00.

W czasie zatrudnienia od 18 sierpnia 1988 r. do 11 marca 1988 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawacza.

d o w ó d: zeznania świadka E. C. , e-protokół, k. 51, 00:07:00 – 00:13:00.

W okresie do 31 grudnia 1998 r. W. W. wykazał 4 miesiące i 11 dni okresów nieskładkowych.

d o w ó d: decyzja o ponownym ustaleniu kapitału początkowego, k. 162 akt kapitału

początkowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Z dyspozycji § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wynika, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, ma okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z § 22 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń istnieje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia w przypadku braku odmiennych regulacji ustawowych w tym przedmiecie. Dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może on przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

Na gruncie niniejszej sprawy bezspornym było, iż wnioskodawca przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudniony w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zaś na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił wymagane 25 lat stażu ubezpieczeniowego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej. Również niespornie W. W. udokumentował 8 lat i 8 miesięcy okresów wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było natomiast ustalenie, czy W. W. spełniał pozostałe warunki niezbędne do nabycia prawa do emerytury. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wywodził bowiem, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony nie wykazał wymaganego okresu pracy, o której mowa § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Wnioskodawca argumentował natomiast, iż decyzja organu rentowego jest niezgodna ze stanem faktycznym, bowiem prace w warunkach szczególnych w wymiarze umożliwiającym nabycie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wykonywał w okresach wskazanych w odwołaniu.

W ocenie Sądu uzasadnione jest stanowisko organu rentowego.

Kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie ma niesporne ustalenie, że formalne kwalifikacje w zakresie spawania wnioskodawca uzyskał dopiero w dniu 30 stycznia 1979 r. Do chwili uzyskania tych kwalifikacji nie mógł w przekonaniu Sądu, właśnie ze względu na brak tych kwalifikacji, w przedsiębiorstwie państwowym wykonywać prac spawacza, szczególnie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Należy przy tym zauważyć, iż zawierając z wnioskodawcą z dniem 27 czerwca 1974 r. umowę o pracę, P.P. (...) powierzył mu obowiązki blacharza samochodowego, pomimo, że nie posiadał wówczas jeszcze formalnych kwalifikacji w zawodzie spawacza. Okresy zatrudnienia w charakterze blacharza samochodowego nie są pracami w szczególnych warunkach. Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z powołanym na wstępie niniejszych rozważań § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 07 lutego 1983 r., prace w szczególnych warunkach muszą być wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ze względu na brak kwalifikacji formalnych w zakresie uprawnień do spawania w przekonaniu Sądu, niezależnie od treści przełożonych świadectw wykonywania prac, które niczego nie przesądzają, okres pracy do chwili uzyskania książki spawacza nie może być uwzględniony jako okres wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Spośród wskazywanych przez ubezpieczonego jako wykonywane w szczególnych warunkach okresów, można uwzględnić jedynie okresy jego zatrudnienia w (...), gdzie wykonywał prace dekarza – blacharza oraz w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...). Stosownie do wykazu A, dział V, poz. 9, pracami w szczególnych warunkach są prace dekarskie. W świetle treści wystąpienia pełnomocnika organu rentowego taka ocena jest w istocie niesporna. Również wykonywanie prac na wysypisku śmieci, i to niezależnie od tego czy wnioskodawca wykonywał na takim wysypisku pracę operatora spycha, czy też robotnika wysypiskowego, zgodnie z wykazem A, dział IX, poz. 3, wykonywał prace w szczególnych warunkach. Wykonywał bowiem prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości. W świetle zebranego w sprawie materiału za takie prace należy uznać wykonywaną przez niego w czasie od 18 sierpnia 1988 r. do 11 marca 1989 r. w (...) w L. pracę spawacza, wymienioną w wykazie A, Dział XIV, poz. 12.

W ocenie Sądu nie jest możliwe uznanie za pracę w szczególnych warunkach także wykonywanej po uzyskaniu uprawnień spawacza (30 stycznia 1979 r.) pracy w P.P. (...) oraz w „. Wnioskodawca wykonywał bowiem przede wszystkim prace blacharza samochodowego, i stosownie do potrzeb, wykonywał również prace polegające na spawaniu i wycinaniu palnikiem. Tych zaś prac ubezpieczony nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W zakres prac blacharza samochodowego wchodzi nie tylko spawanie i wycinanie ale także inne jeszcze prace, takie jak np. prace związane między innymi z wyklepywaniem blach, naciąganiem blach, czy karoserii. Fakt wykonywania takich prac przez blacharza samochodowego wynika nawet z wyraźnie powściągliwych, w przekonaniu Sądu nie do końca szczerych, zeznań świadków. Prace blacharza samochodowego nie są pracami w szczególnych warunkach.

W uzupełnieniu wskazać należy również, iż świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie ma mocy wiążącej dla sądu, bowiem nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a jedynie stwarza domniemanie i podstawę do przyjęcia, że okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej. Tym samym treść świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach podlega weryfikacji zarówno w toku postępowania administracyjnego przed organem rentowym, jak i w toku postępowania sądowego przed sądami ubezpieczeń społecznych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 marca 2013r., sygn. akt III AUa).

Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd ustalił, że w okresach zatrudnienia w P.P. (...) od 27 czerwca 1974 r. do 07 maja 1976 r. i od 22 kwietnia 1977 r. do 31 października 1983 r. oraz w PHU (...) od 01 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 1998 r. W. W. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych, wymienionych w wykazie A dział XIV, poz. 12 (prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym), będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. pozbawione dostatecznie uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.

W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach postępowania, kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie dyspozycją cytowanego przepisu, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do dochodzenia praw i celowej obrony. Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od wnioskodawcy na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. kwotę 60,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (§ 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).