Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Legnicy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Regina Stępień

Protokolant: Ewelina Trzeciak

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2014 r. w Legnicy

sprawy z wniosku A. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania A. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 6 lutego 2014 roku

znak (...)

I. zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 6 lutego 2014 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy A. C.prawo do emerytury od dnia 17 stycznia 2014 roku,

II. stwierdza, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu prawa do świadczenia.

Sygn. akt VU 1905/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 lutego 2014 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił A. C.prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie spełnia warunków niezbędnych do przyznania na jego rzecz prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym określonych w art. 184 ust. 1 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bowiem na dzień 1 stycznia 1999 r. nie wykazał żadnego okresu pracy, o której mowa w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył A. C.domagając się zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1971 r. do 14 grudnia 1974 r. w Zakładzie Produkcyjno-Handlowy „(...) Sp. z o.o. w C. Zakład (...) L., od 11 sierpnia 1978 r. do 22 czerwca 1992 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w G. oraz od 23 czerwca 1992 r. do 24 lutego 1999 r. w (...) S. C. Baza (...) i Wytwórnia (...) w G., gdzie wykonywał prace mechanika w kanałach remontowych.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, uzasadniając swoje stanowisko jak w zaskarżonej decyzji. Informacyjnie podał, że okresy zatrudnienia A. C.w Zakładzie Produkcyjno-Handlowy (...) Sp. z o.o. w C. Zakład (...) L., w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w G. oraz w (...) S. C. Baza (...) i Wytwórnia (...) w G. nie były rozpatrywane z uwagi na brak dokumentów potwierdzających wykonywanie pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. C., urodzony w dniu (...), na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał 27 lat, 3 miesiące i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Wnioskodawca przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, ale wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

/okoliczności bezsporne/

W okresie od 1 sierpnia 1971 r. do 14 grudnia 1974 r. (3 lata, 4 miesiące i 14 dni) A. C.był zatrudniony w Zakładzie Produkcyjno-Handlowy (...) Sp. z o.o. w C. Zakład (...) L. na stanowisku mechanika.

W spornym okresie wnioskodawca pracował na stałe na jednej z trzech hal zlokalizowanych w warsztacie należącym do spółki, w której znajdował się kanał remontowy służący do naprawy łącznie ponad pięćdziesięciu samochodów ciężarowych (Ż., Z., S.), samochodów osobowych oraz ciągników. Do jego obowiązków należała naprawa układów hamulcowych, mostów, silników, układów sterowniczych, a także wymiana panewek, tłoków olejów. Prace teA. C.wykonywał w kanale remontowym, mieszczącym jednorazowo maksymalnie trzech mechaników. Z uwagi na rozmiar kanału, mogły być na nim równocześnie remontowane dwa krótsze pojazdu lub jeden długi. W okresie od 1 sierpnia 1971 r. do 14 grudnia 1974 r. w Zakładzie Produkcyjno-Handlowy (...) Sp. z o.o. w C. Zakład (...) L. zatrudniano łącznie około 10 mechaników, z w pierwszej hali około 3-4 z nich pracowało .

Dowody: - przesłuchanie wnioskodawcy: 01:15:23-01:38:57;

- zeznania świadka S. S.: 00:10:21-00:20:56;

- zeznania świadkaT. S.: 00:20:56-00:35:01;

- akta kapitałowe: świadectwo pracy z dnia 28.12.1995r., k. 5.

W okresie od 11 sierpnia 1978 r. do 22 czerwca 1992 r.A. C.był zatrudniony w Bazie (...) (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego w G. na stanowisku:

- mechanika od 11 sierpnia 1978 r. do 31 sierpnia 1986 (8 lat i 21 dni);

- mistrza warsztatu naprawczego od 1 września 1986 r. do 28 lutego 1990 r. (3 lata i 6 miesięcy);

- mechanika od 1 marca 1990 r. do 22 czerwca 1992 r. (2 lata, 3 miesiące i 22 dni).

Będąc zatrudnionym na stanowisku mechanika wnioskodawca pracował w warsztacie należącym do Bazy (...), w którym znajdowały się cztery kanały remontowe. Trzy z nich, w których łącznie z wnioskodawcą zatrudniano w systemie zmianowym około 10-12 mechaników, służyły do naprawy należących do przedsiębiorstwa samochodów (ciężarowych, dostawczych i osobowych) oraz maszyn budowlanych (koparki, spycharki). Czwarty z kanałów przeznaczony był do przeprowadzania remontów betoniarek przez wyodrębnioną grupę pracowników. Znaczna cześć napraw realizowana była również przez firmy zewnętrzne (uszkodzone elementy pojazdów).

Do obowiązków A. C.jako mechanika należała naprawa skrzyń biegów, mostów, silników i wałów oraz wymiana olejów. Prace te ubezpieczony wykonywał w kanale remontowym, mieszczącym jednorazowo maksymalnie czterech mechaników. Z uwagi na rozmiar kanału, mogły być na nim równocześnie remontowane nie więcej niż dwa pojazdy.

W okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w G. na stanowisku mistrza w Bazie (...) wnioskodawca, za pośrednictwem brygadzisty, decydował o podziale zadań między mechaników zatrudnionych w warsztacie oraz o kolejności wykonywania prac remontowych. W tym okresie A. C.nie wykonywał prac w kanale, chyba że zachodziła taka potrzeba.

Dowody: - przesłuchanie wnioskodawcy: 01:15:23-01:38:57;

- zeznania świadka E. Ł.: 00:35:01-00:46:54;;

- zeznania świadka A. S.: 00:46:54-01:00:10;

- akta osobowe: angaż z dnia 15.05.1992r.; angaż z dnia 23.08.1990r.; angaż z dnia 26.08.1980r.; pismo z dnia 01.09.1986r. o powierzeniu obowiązków mistrza; skierowanie do pracy na stanowisku mistrza; porozumienie z dnia 2.02.1990r.;

- akta kapitałowe: świadectwo pracy z dnia 22.06.1992r., k. 7.

W okresie od 23 czerwca 1992 r. do 24 kwietnia 1999 r. A. C.był zatrudniony w (...) S. C. Baza (...) i Wytwórnia (...) w G. na stanowisku;

- mechanika od 23 czerwca 1992 r. do 31 marca 1996 r. (3 lata, 9 miesięcy i 8 dni);

- zastępcy kierownika warsztatów od 1 kwietnia 1996 r. do 24 kwietnia 1999 r. (3 lata i 24 dni).

Będąc zatrudnionym na stanowisku mechanika wnioskodawca pracował w warsztacie, w którym przeprowadzano naprawy około pięćdziesięciu samochodów ciężarowych i maszyn budowlanych (spycharek i koparek). Powierzone mu obowiązkuA. C.wykonywał w jednym z trzech kanałów remontowych, w którym równocześnie mogły być remontowane dwa krótsze pojazdy lub jeden długi. Przy naprawie jednego pojazdu pracowało zazwyczaj dwóch mechaników, przy czym w spornym okresie w (...) S. C. Baza(...) i Wytwórnia (...) w G. zatrudniano łącznie około 8-10 mechaników w systemie zmianowym. Prace poza kanałem remontowym wykonywał spawacz lub brygady składające się z innych niż mechanicy pracowników.

W okresie zatrudnienia na stanowisku zastępcy kierownika A. C.nadzorował prace mechaników i kierował pracą warsztatu.

Dowody: - przesłuchanie wnioskodawcy: 01:15:23-01:38:57;

- zeznania świadka K. J.: 01:00:10-01:08:21;

- zeznania świadka Z. W.: 01:08:21-01:15:23;

- akta kapitałowe: świadectwo pracy z dnia 31.03.1996r., k. 8; świadectwa pracy z dnia 03.03.1999r., k. 9.

W dniu 17 stycznia 2014 r. A. C.złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

/okoliczności bezsporne/

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie A. C.jest uzasadnione.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Z dyspozycji § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wynika, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, ma okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z § 22 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń istnieje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia w przypadku braku odmiennych regulacji ustawowych w tym przedmiecie. Dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może on przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

Na gruncie niniejszej sprawy bezspornym było, iż A. C.wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, w dniu(...) osiągnął wiek emerytalny, zaś na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał 27 lat, 3 miesiące i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Kwestią sporną pomiędzy stronami niniejszego postępowania było natomiast ustalenie, czy ubezpieczony spełniał pozostałe warunki niezbędne do nabycia prawa do emerytury. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca nie wykazał żadnego okresu pracy, o której mowa § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.A. C.argumentował natomiast, iż decyzja organu rentowego jest niezgodna ze stanem faktycznym, bowiem prace w warunkach szczególnych w wymiarze umożliwiającym mu nabycie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wykonywał w okresie zatrudnienia w Zakładzie Produkcyjno-Handlowy (...) Sp. z o.o. w C. Zakład (...) L., w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w G. oraz w (...) S. C. Baza (...) i Wytwórnia (...) w G.

Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów załączonych do akt ubezpieczeniowych wnioskodawcy oraz zeznań S. S. i T. S.Sąd doszedł do przekonania, iż w okresie zatrudnienia od 1 sierpnia 1971 r. do 14 grudnia 1974 r. w Zakładzie Produkcyjno-Handlowy (...) Sp. z o.o. w C. Zakład (...) L. A. C. wykonywał prace, o których mowa w wykazie A dział XIV poz. 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych).

W oparciu o treść świadectwa pracy z dnia 28 grudnia 1995 r. Sąd ustalił, że w spornym okresie A. C.pracował na stanowisku mechanika. Przesłuchany w sprawie T. S., który w Zakładzie (...) L. pracował na takim samym stanowisku, zeznał natomiast, że w okresie od 1 sierpnia 1971 r. do 14 grudnia 1974 r. wnioskodawca zajmował się naprawą układów hamulcowych, mostów, silników, układów sterowniczych oraz wymianą panewek, tłoków i olejów w pojazdach mechanicznych, tj. w samochodach ciężarowych, osobowych oraz w ciągnikach. Okoliczności te potwierdził A. C.oraz T. S., którzy zeznali również, że prace te, z uwagi na ich charakter, wykonywane były w kanale remontowym.

Z okoliczności faktycznych niniejszej sprawy wynikało ponadto, że prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych A. C.wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Świadczy o tym nie tylko szeroko zakreślony zakres obowiązków wnioskodawcy, czy też znaczna liczba pojazdów, które serwisowano w należącym do spółki warsztacie, ale również fakt, że w naprawę każdego z nich angażowano co najmniej dwóch spośród 3-4 mechaników pracujących na jednej hali. Na każdym z kanałów mogły być zaś remontowane jednocześnie dwa pojazdy.

Uwzględnieniu do stażu pracy w szczególnych warunkach podlegał również okres zatrudnienia A. C.w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w G. na stanowisku mechanika (...) od 11 sierpnia 1978 r. do 31 sierpnia 1986 r. oraz od 1 marca 1990 r. do 22 czerwca 1992 r.

Jak wynikało bowiem z zeznań E. Ł. oraz A. S., w rozpatrywanych okresach wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się naprawą skrzyń biegów, mostów, silników i wałów oraz wymianą olejów w samochodach ciężarowych, dostawczych i osobowych oraz w maszynach budowlanych, co pozwala na ustalenie, że w okresie od 11 sierpnia 1978 r. do 31 sierpnia 1986 r. oraz od 1 marca 1990 r. do 22 czerwca 1992 r. ubezpieczony wykonywał prace, o których mowa w wykazie A dział XIV poz. 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

W ocenie Sądu prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych A. C.wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie można pominąć bowiem faktu, że w trzech kanałach remontowych przeznaczonych do obsługi pojazdów mechanicznych zatrudniano w systemie zmianowym około 10-12 mechaników, a prace poza nimi zlecano do wykonania podmiotom zewnętrznym. W przedsiębiorstwie nie było więc zarówno potrzeby, jak i możliwości kierowania mechaników do wykonywania prac naprawczych poza kanałami remontowymi.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało ponadto, że prace, o których mowa w wykazie A dział XIV poz. 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych) A. C.wykonywał również w okresie zatrudnienia w (...) S. C. Baza (...) i Wytwórnia (...) w G. od 23 czerwca 1992 r. do 31 marca 1996 r.

Świadkowie K. J. oraz Z. W. zgodnie zeznali, że obowiązki wnioskodawcy na stanowisku mechanika sprowadzały się wyłącznie do wykonywania prac związanych z naprawą samochodów ciężarowych oraz maszyn budowlanych w jednym z trzech kanałów remontowych, gdyż prace poza tym kanałem wykonywali inni pracownicy (np. spawacz). Powyższe znalazło potwierdzenie w zeznaniach A. C., który dodatkowo wskazał, że w rozpatrywanym okresie do prac serwisowych zatrudniano łącznie około 10 mechaników, zaś przy remoncie jednego pojazdu uczestniczyło jednorazowo aż trzech z nich. Podobnie zatem jak w przypadku zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w G., nie było zasadnym kierowanie wnioskodawcy do pracy poza kanałami remontowymi z uwagi na liczbę zatrudnionych mechaników oraz zakres powierzonych im obowiązków.

W konsekwencji powyższego należało stwierdzić, że A. C.wykazał, że na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się 15-letnim okresem pracy, o której mowa § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W konsekwencji Sąd pominął rozważania co do oceny charakteru pracy wnioskodawcy w Bazie (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego w G. od 1 września 1986 r. do 28 lutego 1990 r. na stanowisku mechanika oraz w (...) S. C. Baza (...) i Wytwórnia (...) w G. od 1 kwietnia 1996 r. do 24 kwietnia 1999 r. na stanowisku zastępcy kierownika warsztatów.

Uwagę zwraca, iż zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Jak wynika z akt ubezpieczeniowych, wniosek o przyznanie prawa do emerytury został złożony w dniu 17 stycznia 2014 r. i od tej daty należało przyznać A. C.sporne świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. w punkcie I wyroku zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 6 lutego 2014 r. znak (...) w ten sposób, że przyznał A. C.prawo do emerytury od dnia 17 stycznia 2014 r.

W punkcie II wyroku Sąd ustalił, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu prawa do świadczenia.

Zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Jak wynika zaś z art. 118 pkt. 1a ustawy emerytalnej, w przypadku ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego – organ rentowy wydaje decyzję w terminie 30 dni, przy czym za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się dzień wpływu do Zakładu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W rozpoznawanej sprawie okoliczności niezbędne do przyznania wnioskodawcy prawa do żądanego świadczenia zostały wyjaśnione na etapie postępowania sądowego. Dopiero bowiem analiza zeznań świadków i wnioskodawcy oraz dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych pozwoliła na dokonanie oceny, iż A. C.przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury. Ubezpieczony nie przedłożył bowiem żadnych dokumentów, które uniemożliwiały pozytywne rozpatrzenie jego wniosku o przyznanie prawa do emerytury w postępowaniu administracyjnym. Tym samym organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu prawa do świadczenia.